کیمیای عشق تحلیل غزلی از سعدی

Authors

حسین خسروی

دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرکرد

abstract

در این مقاله غزل 374 از غزلیات سعدی (براساس نسخه فروغی) بررسی شده است. در بخش نخست، لغات و اصطلاحات شعر مورد بررسی قرار گرفته است، سپس برای شناخت همه‏جانبه غزل، ساختار آن از منظرهای گوناگون تحلیل شده است. این غزل دارای ردیف است. در آن از آرایه‏های بدیعی مانند ایهام، ایهام تناسب، تناسب، تضاد، تناقض، لفّ و نشر، جناس، حسن تعلیل و گفتگو استفاده شده است. هر کدام از این آرایه‏ها علاوه بر کارکرد آشنایی‏زدایی و زیباشناختی، در تقویت موسیقی شعر نیز مؤثر هستند. شاعر در این غزلِ ده بیتی؛ مجموعا سه تشبیه، یک استعاره، یک مجاز و ده کنایه به کار برده است و بسامد بالای کنایاتِ آن در مقایسه با دیگر صورت‏های خیال کاملاً مشهود است. این شعر متعلق به سبک عراقی است و از خصوصیات بازمانده سبک خراسانی، که گاه در سخن سعدی اثری اندک از آن‏ها دیده می‏شود، تنها تسکین متحرک وجود دارد. ابیات دستورمند هستند و با بازگردانی ساده‏ای به نثر تبدیل می‏شوند. جمله‏ها اغلب در بیت و گاه در مصراع تمام می‏شوند و در آن‏ها ترتیب اجزای جمله (فاعل + مفعول + فعل) رعایت شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی زیبایی‌شناسی غزلی از سعدی

چکیده در مقاله حاضر که به مطالعه در حوزه زیبایی شناسی به روش کتابخانه‌ای انجام گرفته ، ابتدا به تعریف مفهوم زیبایی‌شناسی و سپس به نقد برخی از نظریه‌های سعدی‌شناسان معاصر و دلایل هنری بودن و ادبیت شعر از طریق گزاره‌های عاطفی و زیبایی‌شناسی پرداخته شده است. زیبایی امری نسبی بوده و با توجه به شرایط تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی قابل بررسی است. معیارهای زیبایی‌شناسی شامل موارد گوناگونی است...

full text

نقد و تحلیل غزلی از سعدی بر پایه روش یاکوبسن

هدف پژوهش حاضر نقد و تحلیل ویژگی‌های آوایی غزلی از سعدی با رویکردی ساختارگرایانه است. برای این منظور، در بخش نخست، نگاهی گذرا به نقد ساختارگرا و روش یاکوبسن و در بخش دوم، غزلی از سعدی بر پایه این روش نقد و تحلیل می‌شود. در این تحلیل، بررسی می‌شود آیا وزن، بحر، قافیه و ردیف انتخاب شده توسط شاعر، القاگر مفهوم و محتوای غزل هست یا خیر. پس از آن با این استدلال که واج‌ها به طرق مختلف می توانند در موس...

full text

عشق از دیدگاه سعدی و اریک فروم

امروزه بررسی متون ادبی بر اساس دیدگاه‌های روان‌شناسی نوین یکی از رایج‌ترین زمینه‌های تحقیق دررشته‌ی زبان وادبیات فارسی است. غزلیات سعدی به عنوان یکی از آثار برجسته در ادب غنایی به بیان ظرایف و دقایق عشق زمینی پرداخته است. از سوی دیگر عشق از مباحث عمده در روان‌شناسی  به شمار می‌آید و روان‌شناسان برجسته‌ای چون اریک فروم، به بحث درباره‌ی عشق، زمینه‌ها، کارکردها و انواع آن پرداخته‌اند. میان دیدگاه ...

full text

روان‌شناسی عشق در غزل سعدی

امروزه در حوزۀ مطالعات میان‌رشته‌ای، به ارتباط میان «روان‌شناسی» و «ادبیات» توجه بسیار می‌شود. آثار ادبی از سویی حاصل حالات روحی انسان است و از سوی دیگر، روح و روان انسان را می‌پرورد؛ ازاین‌رو بستر مناسبی برای بررسی و تحلیل مفاهیم روان‌شناختی به شمار می‌آید. شعر عاشقانه، بخش گسترده‌ای از ادبیات فارسی را در بر می‌گیرد. در طول تاریخ ادب فارسی، سعدی از معدود شاعرانی است که عشق را به معنی زمینی و آ...

full text

عشق از دیدگاه سعدی و اریک فروم

امروزه بررسی متون ادبی بر اساس دیدگاه های روان شناسی نوین یکی از رایج ترین زمینه های تحقیق دررشته ی زبان وادبیات فارسی است. غزلیات سعدی به عنوان یکی از آثار برجسته در ادب غنایی به بیان ظرایف و دقایق عشق زمینی پرداخته است. از سوی دیگر عشق از مباحث عمده در روان شناسی  به شمار می آید و روان شناسان برجسته ای چون اریک فروم، به بحث درباره ی عشق، زمینه ها، کارکردها و انواع آن پرداخته اند. میان دیدگاه ...

full text

تحلیل زبان غنایی غزلی از حافظ

   زبان پدیده‌ای پیچیده است که از ابعاد گوناگون قابل‌مطالعه است، از یک‌سو وسیله ارتباط بین افراد جامعه و به‌بیان‌دیگر مهم‌ترین نهاد اجتماعی است و از سوی دیگر زبان، ابزار بیان افکار و احساسات است. با تبدیل نظام آوایی زبان به نشانه‌های معنایی، کارکرد زبان از ارتباط و انتقال، به خلق موقعیت‌های نو برای خواننده و شنونده ارتقاء می‌یابد. زبان در این مرحله با دو فرایند خودکاری و برجسته‌سازی مواجه می‌شو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

جلد ۳، شماره ۱۰، صفحات ۸۳-۱۰۸

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023